Westernowa dolina

Na miejscu pozostaje do wyboru na zwiedzanie kilka opcji. Po nacieszeniu się bezkresną przestrzenią należy zobaczyć cuda przyrody z bliskiej perspektywy. Jedziemy tam samodzielne lub z przewodnikiem. Wiele osób wjeżdża na 17 kilometrową trasę swoimi samochodami. Jednak najciekawsze miejsca można zobaczyć tylko z przewodnikiem (trasy Mystery Valley i Hunts Mesa). W dolinie można przenocować pod namiotem na polu biwakowym, w domkach. Ci, którzy mają więcej czasu, stanowczo powinni się zdecydować na pieszą wędrówkę po wyznaczonych szlakach, których nie jest dużo lub na konną przejażdżkę – ta z kolei jest dość kosztowna.

Obok parkingu znajdują się drewniane wiaty, gdzie można spotkać Indian oferujących wyciec-zki. Przekonałem się wcześniej, że liczy się nie tylko cena, ale też konkretna osoba. Niektórzy idą na łatwiznę i wożą po najkrótszej pętli, bez komentarza i drogo.
Szukam Indianina o imieniu Ira, którego kiedyś nazwałem na własny użytek “wodzem o smut-nych oczach”. Byłem już z nim w dolinie i przekonałem się, że jest znakomitym, czującym naturę prze-wodnikiem. Udaje mi się go odnaleźć. Akurat zjechał z trasy. W godzinach popołudniowych nie ma tłoku, firmom zależy na klientach i można skutecznie negocjować umowne ceny. Szczególnie jak na objazd wybiera się razem więcej osób.
Navajo maja swój skomplikowany język. Dostrzegli to wojskowi podczas II wojny światowej i używali ich do przekazywania wiadomości bez konieczności ich kodowania. Przemysł filmowy utrwalił to w hollywoodzkim stylu w obrazie z 2002 roku “Szyfry wojny”. Film pokazał dwie ważne sprawy; wyjątkowość Indian Navajo oraz stosunek potomków kowbojów do tej nacji, który generalnie był wrogi i nacechowany poczuciem wyższości.
Indianie rzadko się uśmiechają do obcych. Na twarzach mają wypisany smutek, nastrój bezsilnej urazy i złości ludzi przeświadczonych, że zostali pokrzywdzeni nie przez los, ale tych którzy bez zaproszenia przybyli przed wiekami na ich ziemie.
Staram się przypomnieć mojemu znajomemu “wodzowi”. Po powitaniu i przedstawieniu przez niego maksymalnej ceny proponuję mu tę która ostatnio zapłaciłem jednym zdaniem, które nauczyłem się w języku Navajo.
– T’ááłá’í béeso dóó ba’aan naaki béeso. – powiedziałem.
Miało to oznaczać, że gotowy jestem zapłacić od osoby po 25 dolarów.
Wódź się uśmiechnął i wskazał na swojego białego chevroleta z otwartą paka dla turystów. Siadamy, zapinamy się w pasy, bo będzie miejscami bardzo rzucać i ruszamy krętą drogą na bezdroża doliny.
Wszędzie są widoczne imponujące skalne wieże, ostańce i iglice. Osiągają wysokość od 120 do 300 metrów od podstawy. Często są bajkowo otulone chmurami. Słońce, szczególnie o poranku i późnym popołudniem, wydobywa z tych skał niesamowite kształty, refleksy i cienie. Płaskie przestrzenie dodają majestatu całej kompozycji doliny.
Dojeżdżamy do słynnego John Wayne Point. Tu wykonano legendarne zdjęcie przedstawi-ającego ikonę westernów na koniu, na cyplu wysuniętym nad przepaścią. “To właśnie tu Bóg stworzył Dziki Zachód”, tak podobno powiedział John Wayne, kiedy przybył do Monument Valley, by wystąpić w pierwszym swoim westernie “Stagecoach”.
Można wykonać takie zdjęcie w tym samym miejscu, na mustangu w biało czarne łatki. Przyjemność kosztuje tylko pare dolarów, a pamiątka zostaje na całe życie. Nasza sesja zdjęciowa ule-ga jednak gwałtownemu skróceniu gdyż znów zrywa się silny wiatr i młody chłopak wprowadzający konia z jeźdźcami na wysunięty cypel odmawia ze względu na bezpieczeństwo. Wsiadamy na pakę samochodu. Znów mamy burzę piaskową. Drobiny kurza wdzierają się wszędzie. Chowamy apa-raty fotograficzne w szczelne torebki plastykowe.
Wjeżdżamy na pętlę dostępna tylko z przewodnikami. Po kolei oglądamy Totem Pole, Yei Bi Chei, Ear of the wind (Ucho wiatru) przez który akurat przelatują tumany czerwonego piachu, dalej mamy The Submarine Rock, którzy rzeczywiście przypomina łódź podwodna i wreszcie korona pro-gramu Big Hogan i Suns Eye – czyli oko słońca. Tu się zatrzymujemy na dłużej. Ira prowadzi na do og-romnej wnęki w kształcie muszli, gdzie w górnej części znajduje się okrągły otwór przez który zagląda niebieskie niebo.
Ira prosi nas o chwile skupienia. Kładziemy się na skałach, zamykamy oczy. Przewodnik opowi-ada o losie swoich współplemieńców i zaczyna w końcu śpiewać starą pieśń Indian Navajo. Jego głos obija się od ścian wzmagając siłę i barwę. Podkreśla to przejmującą i tajemniczą atmosferę miejsca.
– O czym była ta pieśń? – pytam Ira
– To głos tej doliny, który przynosi ukojenie cierpiącym.
Wracamy do samochodu. Roślinność w parku jest uboga. Gdzieniegdzie tylko widać poskręcane z wiekiem i zmęczone walką o przetrwanie jałowce oraz juki gromadzące skrzętnie wodę ze skromnych opadów. Czasem liczą sobie one po kilkaset lat.